ဆုေတာင္းအဓိပၸာယ္
ဆရာ။ ။ ဆုေတာင္း မတတ္လွ်င္ တစ္ဘဝၿပီးတစ္ဘဝ ဆက္ေနရလုိ႔ အုိရ နာရ ေသရတ့ဲ ဒုကၡေတြခ်ည္း ခံေနရမယ္ကဲြ႕၊ ဒါ့ေၾကာင့္ “လူခ်မ္းသာျဖစ္ရပါလုိ၏, နတ္ခ်မ္းသာျဖစ္ရပါလုိ၏” ဆုိတ့ဲဆုေတာင္းမ်ိဳးဟာ မေကာင္းဘူး၊ “နိဗၺာန္ ျမန္ျမန္ရပါလုိ၏” လို႔ဆုေတာင္းျခင္းသာ လမ္းမွန္တယ္၊ “ဣဒံ ေမ ပုညံ အာသဝကၡယာ ဝဟံ ေဟာတု=တပည့္ေတာ္၏ ဤေကာင္းမႈသည္ အာသေဝါ တုိ႔၏ ကုန္ရာ နိဗၺာန္ကုိ ေဆာင္ႏုိင္ပါေစသတည္း” ဆုိတ့ဲဆုေတာင္းကို ကုသုိလ္ေကာင္းမႈျပဳတုိင္း ေတာင္း ၾကရ တယ္။
တပည့္မ်ား။ ။ ဒီလုိဆုေတာင္းလုိက္ေတာ့ နိဗၺာန္ကို ျမန္ျမန္ရေရာ့လားဆရာ။
ဆရာ။ ။ ေအး, ေမးထုိက္ေပတယ္ကဲြ႕၊ ဆုေတာင္း႐ံုနဲ႕ေတာ့ မရဘူးကဲြ႕၊ ကုသုိလ္ျပဳုမွ ရတယ္၊ ကေလးမ်ားရဲ႕ ဩကာသ ကန္ေတာ့ခန္း ဆုေတာင္းမွာ “အပါယ္ေလးပါး, ကပ္သံုးပါး, ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး, ရန္သူမ်ိဳး ငါးပါး, ဝိပတၱိတရားေလးပါး, ဗ်သနတရားငါးပါးတို႔မွ ကင္းလြတ္ၿငိမ္းသည္ျဖစ္၍” လို႔ ဆုေတာင္းတယ္ မဟုတ္လား။
တပည့္မ်ား။ ။ေတာင္းပါတယ္ဆရာ။
ဆရာ။ ။ အဲဒီ ဆုေတာင္းတ့ဲသူဟာ “သူ႕အသက္သတ္, သူ႕ဥစၥာခုိး” ဆုိတ့ဲ မေကာင္းတာေတြ လုပ္ေနလွ်င္အပါယ္ေလးပါးက လြတ္မလား။ အဒိႏၷာဒါန အျပစ္ထဲမွာ ရန္သူမ်ိဳး ငါးပါး ပါတယ္၊ သူ႕ဥစၥာခုိးေနတ့ဲသူဟာ “ရန္သူမ်ိဳးငါးပါးမွ လြတ္ရပါလုိ၏” လုိ႔ဆုေတာင္း႐ံုနဲ႕ လြတ္မလား။
တပည့္မ်ား။ ။ လြတ္မွာမဟုတ္ဘူးဆရာ။
ဆရာ။ ။ ေအး, ဆုေတာင္းဆုိတာ ကိုယ္လုိခ်င္တာကုိ ႏႈတ္ကထုတ္ေျပာတာပဲ၊ ဆုေတာင္း႐ံု နဲ႔ေတာ့ မၿပီးဘူး၊ မေကာင္းမႈ ဒုစ႐ုိက္ေတြကုိေရွာင္ၿပီး ကုသိုလ္ေကာင္းမႈေတြလုပ္ေနသူမွသာ ဆုေတာင္း အတုိင္းအပါယ္ေလးပါးစသည္မွလြတ္ၿပီး နိဗၺာန္ကုိ ျမန္ျမန္သိမယ္၊ မဂ္ဉာဏ္ ဖုိလ္ဉာဏ္ ဆုိတာလဲ နိဗၺာန္ကုိ မ်က္စိနဲျမင္သေလာက္ သိႏုိင္ျမင္ႏုိင္တဲ့ဉာဏ္ေတြပဲကြဲ႕။
ကုိင္း ကုိင္း, ဩကာသစေသာ ကန္ေတာ့ခန္းနဲ႕စပ္ၿပီးကန္ေတာ့လုိ႔ အျပစ္တစ္ခ်ိဳ႕ ေျပႏုိင္္တာလဲ သိၾကၿပီ၊ အပါယ္ေလးပါး ကပ္သံုးပါး, ရန္သူမ်ိဳးငါးပါးလဲ သိၾကၿပီ၊ “မဂ္ဉာဏ္ ဖုိလ္ဉာဏ္ နိဗၺာန္ကုိ လ်င္ျမန္စြာ ရပါလုိ၏” ဟုဆုေတာင္းရပံုကုိလဲသိၾကၿပီ၊ က်န္သိစရာေတြကုိ အထက္တန္းအတြက္ ခ်န္ၿပီးေတာ့ဤဒုတိယတန္း၌ ကေလးမ်ားသိၿပီးေတြကို ေပါင္း႐ံုး၍ နိဂံုးခ်ဳပ္ၾကစို႔။
(အသံ ခတ္ဆတ္ဆတ္ႏွင့္ ဆရာက တုိင္ေပးပါ။)
ဘုရား တရား သံဃာမ်ား၏,
ကိုးပါး ေျခာက္ပါး ဂုုဏ္ေတာ္ေတြ၊
ငါးပါးပၪၥသီျပစ္အက်ိဳးကို,
သိ၍ တုိးလုိ႔ ရြတ္ပါေလ။
ကုသိုလ္ျပဳလွ်င္ မေမ့ေကာင္းတ့ဲ,
ဆုေတာင္းသမွ် ဣဒံ ေမ၊
ဖတ္ဖုိ႔စာေတြ အကုန္ဖတ္လုိ႔,
လူေကာင္း စာတတ္ ျဖစ္ၾကေစ။
ေလ့က်င့္ရန္ေမးခြန္းမ်ား
(က) ဘုရားဂုဏ္ေတာ္ပါဠိကုိ ရြတ္၍ ဂုဏ္ေတာ္ကုိးပါးကုိ ေရတြက္ျပပါ။
(ခ) တရားဂုဏ္ေတာ္ပါဠိကို ရြတ္၍ ဂုဏ္ေတာ္ေျခာက္ပါးကုိ ေရတြက္ျပပါ။
(ဂ) သံဃာ့ဂုဏ္ေတာ္ပါဠိကုိ ရြတ္၍ အရိယာသံဃာေတာ္၏ ဂုဏ္ေတာ္ကုိးပါးကို ေရတြက္ျပပါ။
(ဃ) ဣဒံ ေမ ပုုုညံ ဆုေတာင္းပါဠိကုိ ရြတ္၍ ျမန္မာလုိေျပာျပပါ။
(င) “အဟံ ဘေႏၲ”ကစၿပီး ငါးပါးသီလ ခံယူျပပါ။
(စ) ဘယ္လုိအျမင္(အယူ)ကို သမၼာဒိ႒ိ, မိစၧာဒိ႒ိဟုေခၚသနည္း။
(ဆ) “ေနာက္ဘဝရွိ၏” ဟုယူလွ်င္ သမၼာလား, မိစၧာလား။
[“ကုသိုလ္ အကုသိုလ္၏ေကာင္းက်ိဳး မေကာင္းက်ိဳး ရွိ၏ ” ဟုယူလွ်င္ စသည္ျဖင့္ေမးပါ။]
(ဇ) သမၼာဒိ႒ိ (အယူမွန္) ရွိသူတိုင္း လူေကာင္းျဖစ္ႏုိင္မလား၊ အယူမွန္ပါလ်က္ မတရား မမွ်တ ျပဳက်င့္ေနလွ်င္ လူေကာင္း=သူေတာ္ေကာင္းျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလား။
(စ်) ဒုစ႐ိုက္သံုးပါး, သုစ႐ုိက္သံုးပါးကုိ ေရတြက္ျပပါ။
(ည) ဒုစ႐ုိက္ ျပဳေနသူမွာ ဒီဘဝ၌ ဘယ္အျပစ္ရတတ္သနည္း။
(ဋ) သုစ႐ိုက္ ျပဳေနသူမွာ ဒီဘဝ၌ ဘယ္အက်ိဳးရတတ္သနည္း။
(ဌ) သူ႕ေက်းဇူး မသိတတ္သူ, ဆပ္ႏုိ္င္လ်က္ ေက်းဇူးမဆပ္သူကို သူေတာ္ေကာင္း ေခၚမလား, သူယုတ္မာေခၚမလား။
[သိတတ္သူ, ဆပ္သူကိုလည္းေမးပါ။]
(ဍ) မိဘေက်းဇူးကို သိသမွ်ေျပာစမ္းပါ။
(ဎ) ဆရာမိဘစသူႏွင့္ ရတနာသံုးပါးကုိ ေစာ္ကားမိ၍ အျပစ္ရွိမွန္းမသိသူ, သိလ်က္ ကန္ေတာ့ ေတာင္းပန္ျခင္း မျပဳသူကို ဗာလ ဆိုမလား, ပ႑ိတဆုိမလား။
[သိသူ ကန္ေတာ့သူကိုလည္းေမး။]
(ဏ) အျပစ္ေက်ဖုိ႔ရန္ ေတာင္းပန္လာေသာအခါ မေက်ႏုိ္င္သူကုိ ဗာလဆုိမလား, ပ႑ိတ ဆုိမလား။
[ေက်ႏုိင္သူကိုလည္းေမး]
(တ) လူသတၱဝါေတြကုိ တိရစၧာန္မ်ားထက္ ကိုယ္က်င့္ ထူးျခားေအာင္ အဘယ္တရားမ်ားက ထိန္းထား သနည္း။
(ထ) ပါဏာတိပါတ၏ အျပစ္အက်ိဳးျပလကၤာကိုရြတ္ျပ၍ အျပစ္ကုိ ေရတြက္ပါ။
[အဒိႏၷာဒါနစသည္၏ အျပစ္အက်ိဳးကုိလည္းေမးပါ။]
(ဒ) ဒုတိိယတန္း၌ အခ်ဳပ္မွတ္စရာမ်ားကို ျပ၍ကဗ်ာကေလးကိုလည္း ဆုိျပပါ။
ဒုတိယတန္းဖတ္စာၿပီး၏။