၄၁။ က်မႈ တက္မႈ ကုိယ္သာျပဳ
ယာတ်ေဓာေဓာ ၀ဇတ်ဳေစၥာ၊
နေရာ ေသေဟ၀ ကမၼဘိ။
ခဏေကာ ဣ၀ ကူပႆ၊
ပါကာရေႆ၀ ကာရေကာ။ (ဟိေတာပေဒသ)
နေရာ=လူသည္၊ ေသေဟ၀ ကမၼဘိ=မိမိျပဳလစ္မႈ အျပစ္တုိ႔ေၾကာင့္သာလွ်င္၊ ကူပႆ=တြင္းကုိ၊ ခဏေကာ ဣ၀=တူးေသာသူကဲ့သုိ႔၊ အေဓာ အေဓာ=ေအာက္သို႔ ေအာက္သုိ႔၊ ယာတိ=က်ေရာက္၍ သြားရ၏။
ေသေဟ၀ ကမၼဘိ= မိမိျပဳအပ္ ေကာင္းျမတ္သန္႔႐ွင္း အျပစ္ကင္းေသာ အမႈတုိ႔ေၾကာင့္သာလွ်င္၊ ပါကာရႆ=ျမင့္ ေမာက္ရစ္သုိင္း တံတုိင္းမ်ဥ္းတားကုိ၊ ကာရေကာဣ၀= အထက္အထက္ စီ၍တက္ေသာသူကဲ့သုိ႔၊ ဥေစၥာ=တစ္ဆင့္တစ္ဆင့္ တုိးကာျမင့္သုိ႔၊ ၀ဇတိ=တစ္ေန႔တစ္ျခား တုိး တက္၍ သြား၏။
--------------
အဓိပၸါယ္ အႏွစ္ခ်ဳပ္
* ေရတြင္းတူးျငား၊ ထုိလုပ္သားကား၊
လုပ္အား ျပဳသမွ်၊ ေအာက္နိမ့္က်၏။
* အုတ္တံတုိင္းမ်ား၊ စီလုပ္သားကား၊
လုပ္အား ျပဳသမွ်၊ ျမင့္တက္ရ၏။
* ဒုစ႐ုိက္သား၊ ထုိသူမ်ားကား၊
ႀကံအားျပဳသမွ်၊ ေအာက္နိမ့္က်၏။
* သုစ႐ိုက္သား၊ ထိုသူမ်ားကား၊
ႀကံအားျပဳသမွ်၊ ျမင့္တက္ရ၏။
-------------
၄၂။ ရၿပီးဂုဏ္မ်ဳိး တုိးထက္တုိးေစ
ကပၸယတိ ေယန ၀ုတၱႎ၊
ေယနစ ေလာေက ပသံသိေတ သဗၻိ။
သဂုေဏာ ေတနစ ဂုဏိနာ၊
ရေကၡ်ာ သံ၀ဒၶနီေယာစ။ (ဟိေတာပေဒသ)
ေယနစ ဂုေဏန=အၾကင္အေကာက္မႀကံ မေဖာက္ျပန္ဘဲ ေျဖာင့္မွန္တည္ၾကည္ စသည္အထူး ဂုဏ္ေက်းဇူးေၾကာင့္လည္း၊ ၀ုတၱႎ=စီးပြါး႐ွာေဖြ ပရိေယအခ်က္ အသက္ ေမြးျမဴျခင္းကုိ၊ ကပၸယတိ=မေဆြးမပူ လြန္ေအးလူသျဖင့္ ေမြးျမဴကာ ေနႏုိင္၏။
ေယနစ ဂုေဏန=အၾကင္ ႐ုိးသားမေဖာက္ အေကာက္မဆန္ ေျဖာင့္မွန္တည္ၾကည္ စသည္အထူး ဂုဏ္ေက်းဇူးေၾကာင့္လည္း၊ သဗၻိ=က်င့္၀တ္အမ်ား မမွားမေခ်ာ္ တရားေလ်ာ္သည့္ သူေတာ္သူျမတ္တုိ႔သည္၊ ပသံသိေတ= ေကာင္းခ်ီးေထာမနာ ျမတ္ၾသဘာျဖင့္ ေျပာကာမျပတ္ ခ်ီး မြမ္းအပ္၏။
သဂုေဏာ=ထုိအသက္ေမြးေၾကာင္း သူေတာ္ေကာင္းတုိ႔ ေသာင္းေသာင္းေျပာကာ ေထာမနာေရး ၾသဘာေပး ၾကေသာဂုဏ္ကုိ၊ ဂုဏိနာ=ဂုဏ္႐ွိေပၚထင္ ဂုဏ္ပုိင္႐ွင္သည္၊ ရေကၡ်ာစ=ေသးသိမ္မေလွ်ာ မတိမ္ေကာရန္ စီမံ မေထာင့္ ေစာင့္လည္းေစာင့္ေ႐ွာက္အပ္၏၊ သံ၀ဒၶနီေယာ စ=တစ္ေန႔တစ္ျခား အက်ဳိးမ်ားရန္ တုိးပြါးလည္း တုိးပြါးေစ အပ္၏။
---------------
အဓိပၸါယ္ အႏွစ္ခ်ဳပ္
* ေျဖာင့္မွန္သက္ေမြး၊ စီးပြါးေရးေၾကာင့္၊
ၾကဴေမြး ထုံလ်က္၊ ဂုဏ္တစ္ခ်က္။
* သူေတာ္စင္ျမတ္၊ ခ်ီးမြမ္းအပ္သည့္၊
ရလတ္တုံလ်က္၊ ဂုဏ္တစ္ခ်က္။
* ဆုိၿပီးတုံလ်က္၊ ဂုဏ္ႏွစ္ခ်က္ကုိ၊
မပ်က္စီးေစ၊ ေစာင့္ေ႐ွာက္ေလ။
* ထုိဂုဏ္ႏွစ္မ်ဳိး၊ မပ်က္က်ဳိးဘဲ၊
တုိးထက္တုိးကာ၊ တုိးေစရာ၏။
--------------