လူ႔အထက္တန္း တက္ရာလမ္း အပုိင္း(၉)

မိဘႏွစ္ပါး

ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ မိဘႏွစ္ပါးကုိ ျဗဟၼာဟုလည္းေကာင္း၊ ဆရာဟုလည္းေကာင္း၊ အလွဴခံထုိက္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ ဟု လည္းေကာင္း တင္စား၍ ေဟာေတာ္မူ၏။
(တိက အဂၤုတၱဳိရ္၊ ပထမပံ၊ ေဒဝဒူတဝဂ္၊ ပထမသုတ္)

ျဗဟၼာႏွင့္တူပုံ။ ။ ျဗဟၼာတို႔သည္ သတၱဝါတို႔အေပၚ၌ ေမတၱာစိတ္ က႐ုဏာစိတ္ မုဒိတာစိတ္ ဥေပကၡာစိတ္ ထားႏိုင္ၾကသကဲ့သုိ႔ မိဘတို႔လည္း သားသမီးတို႔အေပၚ၌ ထိုစိတ္ေလးမ်ဳိးစလုံး ထားႏုိင္ၾကသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိဘႏွစ္ပါးကုိ ျဗဟၼာႏွင့္ စိတ္ျခင္းတူေသာေၾကာင့္ “ ျဗဟၼာ ” ဟု တင္စား၍ ေခၚႏိုင္ေပသည္။

မိဘ၏ ေမတၱာစိတ္။ ။ ကေလးငယ္သည္ ဝမ္းထဲ၌ ပဋိသေႏၶ တည္ေနစဥ္ “ ငါ၏ ကေလးမ်က္ႏွာကို ကုိယ္အဂၤါ ျပည့္ျပည့္စုံစုံျဖင့္ ဘယ္ေတာ့ ျမင္ရပါ့မတုံး ” ဟု ကေလးကုိ ျမင္လုိေသာ ေမတၱာစိတ္သည္ မိဘတုိ႔မွာ မဖြားမီကပင္ ျဖစ္ေန၏။ ဖြားျမင္လာေသာ ကေလးမ်က္ႏွာကို ျမင္ရ၍ အလြန္ခင္မင္ေသာ ေမတၱာစိတ္ ျဖစ္ျပန္ေလသည္။ (ဤသို႔ ကေလးမ်က္ႏွာကို ျမင္ရျခင္းကုိအေၾကာင္းျပဳ၍ ေမြးဖြားျခင္းကို “ မ်က္ႏွာျမင္ ” ဟု ေခၚၾကသည္။)


မိဘ၏ က႐ုဏာစိတ္။ ။ မိမိ၏ ကေလးငယ္သည္ ပက္လက္ကေလး အိပ္ေနတုန္းဝယ္ ျခင္ကုိက္ျခင္း၊ ၾကမ္းပုိး ကိုက္ျခင္း၊ ႏို႔ဆာျခင္းေၾကာင့္ ငိုေသာ အသံကို မိဘတို႔ ၾကားလုိက္ရလွ်င္ သနားေသာ က႐ုဏာစိတ္ ျဖစ္၏။ ထုိက႐ုဏာေၾကာင့္ အေျပးလာ၍ ျခင္ကို ေျခာက္ၾက၊ ႏုိ႔တုိက္ၾက၏။ မက်န္းမမာ ျဖစ္ျပန္လွ်င္ အလြန္သနားေသာ က႐ုဏာစိတ္ ျဖစ္ၾကျပန္၏။ ဤသုိ႔လွ်င္ မိဘတို႔မွာ အခါအားေလ်ာ္စြာ က႐ုဏာစိတ္လည္း ျဖစ္ရေလသည္။

မိဘ၏ မုဒိတာစိတ္။ ။ မိမိကေလးသည္ မတ္တပ္ေျပး၍ ကစားေနေသာအခါ၊ ေက်ာင္းတက္၍ စာသင္ေနေသာအခါ၊ စာေမးပြဲေအာင္လာေသာအခါ၊ လူလားေျမာက္သျဖင့္ လွခ်ိန္ေရာက္၍ လွေနေသာအခါ၊ ကေလးကုိၾကည့္၍ မိဘတုိ႔ မွာ အလြန္ဝမ္းေျမာက္ေသာ မုဒိတာစိတ္ ျဖစ္ရေလသည္။

မိဘတုိ႔၏ ဥေပကၡာစိတ္။ ။ သားသမီးမ်ားသည္ အရြယ္ေရာက္၍ မိမိတုိ႔အိမ္ေထာင္ျဖင့္ ေနေသာအခါ၊ လူမႈေရးရာကို ေကာင္းစြာ ရြက္ေဆာင္ႏိုင္ေသာအခါ မိဘတို႔မွာ သူတို႔အတြက္ ေၾကာင့္ၾကမမ်ားေတာ့ဘဲ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားႏုိင္ေသာ ဥေပကၡာစိတ္လည္း ျဖစ္ႏုိင္ေပသည္။

ဤသို႔လွ်င္ ျဗဟၼာမ်ားသည္ သတၱဝါတို႔အေပၚ၌ စိတ္ေလးမ်ဳိး ထားႏိုင္သကဲ့သုိ႔ မိဘတို႔လည္း သားသမီးတို႔အေပၚ၌ အခါအားေလ်ာ္စြာ စိတ္ေလးမ်ဳိး ထားႏုိင္ေသာေၾကာင့္ မိဘတုိ႔ကို ျဗဟၼာဟု ေခၚရသည္။

လက္ဦးဆရာ မိဘ။ ။ မိဘတို႔သည္ သားသမီးမ်ားကုိ ကေလးဘဝ၌ပင္ စကားတတ္ေအာင္ သင္ေပးၾက၏။ ဝတ္တတ္ေအာင္ စားတတ္ေသာက္တတ္ေအာင္ သင္ေပးၾက၏။ လိမၼာယဥ္ေက်းေအာင္ သင္ေပးၾက၏။ တခ်ဳိ႕မိဘတုိ႔ကား ဘုရားရွိခုိးတတ္ေအာင္၊ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ စကားေျပတတ္ေအာင္ပင္ သင္ေပးၾက၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိဘႏွစ္ပါးကို “ လက္ဦးဆရာ ” ဟုလည္း ေခၚၾကရသည္။

အလွဴခံထုိက္ေသာ မိဘ။ ။ ထုိကဲ့သို႔ သားသမီးမ်ားအေပၚမွာ ေမတၱာမ်ားစြာျဖင့္ လိမၼာေအာင္ သြန္သင္ဆုံးမ၍ ေက်ာင္းထားခ်ိန္၌ ေက်ာင္းထားေပးေသာ အရင္းအႏွီးေပးႏုိင္လွ်င္ အရင္းအႏွီးကို ထုတ္ေပးေသာ မိဘႏွစ္ပါးကုိ အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္ေသာေၾကာင့္ သူတုိ႔ဘာသာ မေနသာေသာအခါျဖစ္ေစ၊ အရြယ္မႀကီးလွေသးေသာ္လည္း မိဘႏွင့္အတူေန၍ျဖစ္ေစ ျပဳစုလုပ္ေကၽြးေသာ သားသမီးမ်ားကို လူတုိင္းကလည္း ခ်ီးမြမ္း၏။ လူသာမက နတ္တို႔က လည္း ၾကည္ညိဳ၏။ ျပဳစုေသာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈက ေနာင္ဘဝ၌ ခ်မ္းသာေအာင္ အက်ဳိးေပး၏။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိဘတို႔ သည္ သားသမီးမ်ား၏ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္တစ္မ်ဳိးလည္းျဖစ္ျပန္၏။
ေဆာင္။ ။ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ထူး လက္ဦးတဲ့ ျမတ္ဆရာ၊
ထက္ေကာင္းကင္ ျဗဟၼာမ်ဳိး တိုးလုိ႔မွတ္ပါ၊
ထုိသူဟာ ဘယ္မွာရွိျငား၊
တျခား ေမာင္ မရွာနဲ႔ ေနာင္အခါ ပူေဇာ္ရမယ္၊
မိဘ ႏွစ္ပါး။

မိဘဝတ္(၅)ပါး

(၁) ပါဏာတိပါတအမႈ၊ ေသရည္အရက္ေသာက္မႈ၊ မိန္းမလိုက္စားမႈ၊ မလိမၼာသူႏွင့္ ေပါင္းမႈ စေသာ မေကာင္းမႈကို ျပဳလွ်င္ တားျမစ္ျခင္း။
(ထုိသုိ႔ တားျမစ္ရာ ႐ုိက္ႏွက္၍ တားျမစ္ရမည္ဟု မဆိုလုိ၊ အက်ဳိးအေၾကာင္း ေျပာျပ၍ တားျမစ္ရ၊ အျခားမိတ္ေဆြ ေကာင္းတုိ႔ကို အေျပာခိုင္း၍ တားျမစ္ရ၊ ဆရာသမားတို႔ကုိ ေလွ်ာက္ထား၍ ေဟာေျပာေစေသာအားျဖင့္ တားျမစ္ရ သည္၊ ႐ုိက္ႏွက္ျခင္းကား အေတာ္ႀကီးေနလွ်င္ မသင့္ေတာ့ပါ။)
(၂) မင္းျပစ္လည္း မရွိ၊ အကုသုိလ္ျပစ္လည္း မရွိေသာ ဒါနမႈ သီလမႈ စသည္ကုိ ျပဳလုပ္ဖို႔ရန္ ညႊန္ျပျခင္း။
(အနာထပိဏ္သူေ႒းသည္ သဒၶါတရားမရွိေသာ သားကုိ ေငြေပး၍ ဥပုသ္ေစာင့္ခုိင္း၏၊ ေငြေပး၍ ဘုရားအထံ တရား နာခုိင္း၏၊ တရားနာရင္းပင္ နဂိုက သဒၶါတရားမရွိေသာ သားသည္ ေသာတာပန္ ျဖစ္သြား၏။)
(ဓမၼပဒအ႒ကထာ၊ ေလာကဝဂ္)
(၃) ေက်ာင္းထားခ်ိန္ေရာက္ေသာအခါဆရာ့ထံအပ္၍ အတတ္ကုိ သင္ေစျခင္း။
မွတ္ခ်က္။ ။ “ ေက်ာင္းမထားဘဲ အိမ္မႈကိုသာခုိင္းေသာ မိဘမ်ားသည္ ရန္သူပင္ ျဖစ္၏ ” ဟု ဟိေတာပေဒသ၌ ဆိုထား၏။ ဘာေၾကာင့္နည္း၊ ႀကီးရင့္ေသာအခါ ပညာမတတ္သူသည္ ဟသၤာတို႔အလယ္မွာ ဗ်ဳိင္းကေလး မတင့္ တယ္သလုိ ပညာရွိပရိသတ္အလယ္မွာ မတင့္တယ္ေသာေၾကာင့္တည္း။
(အတတ္သင္ေစရာဝယ္ မိမိတုိ႔ မ်ဳိး႐ိုးအလုိက္ တတ္ေနက် အတတ္ကိုသာ သင္ေစသည္၊ ဥပမာ- လယ္သမားသားသမီးကို လယ္ယာႏွင့္ဆုိင္ေသာ စုိက္ပ်ဳိးေရးအတတ္ကုိ သင္ေစ၏၊ လက္သမားမ်ဳိး႐ုိးကုိ အင္ဂ်င္နီယာအတတ္ကို သင္ေစ၏၊ ေဆးဆရာမ်ဳိး႐ိုးကုိ ဆရာဝန္အတတ္ သင္ေစ၏၊ ဤသို႔ စသည္ျဖင့္ ဆုိင္ရာအတတ္ကိုသာ သင္ေစၾကသည္၊ ေက်ာင္းအပ္ရာ၌လည္း ဆရာေကာင္းရွိေသာ ေက်ာင္းေကာင္း၌သာ အပ္သင့္သည္။)
(၄) သင့္ေလ်ာ္ေသာ အိမ္ေထာင္ကို ခ်ေပးျခင္း။
(သင့္ေလ်ာ္ဟူရာ၌ “ ဥစၥာ ႐ုပ္ ေခတ္ပညာအရည္အခ်င္းထက္ လိမၼာျခင္း က်န္းမာျခင္း၊ အလုပ္ရွိျခင္း၊ မပ်င္းရိျခင္း ” စေသာ အရည္အခ်င္းကို ဂ႐ုစုိက္၍ ေရြးသင့္၏၊ ႐ုပ္ေခ်ာ၍ အေမြအႏွစ္ကုိ သိန္းခ်ီၿပီး ရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ထုိအရည္အခ်င္းမ်ား မရွိဘဲ မုိက္႐ူးရဲ မလိမ္တမာ ျဖစ္ေနပါမူ ထိုပစၥည္းဥစၥာက အိမ္တြင္းခ်မ္းသာကို မေပးႏုိင္၊ သူ၏ ခ်မ္းသာသမွ်လည္း သူသုံးစြဲ၍ မြဲတတ္သည္။)
(၅) သင့္ေတာ္ေသာ အခ်ိန္အခါ၌ အေမြေပးျခင္း။
(ေက်ာင္းထားခ်ိန္၌ ေက်ာင္းစရိတ္ေပးျခင္း၊ စာေမးပြဲေအာင္ေသာအခါ တစ္စုံတစ္ခုကို ခ်ီးေျမႇာက္ေသာအားျဖင့္ ေပးျခင္း၊ လက္ထပ္ခ်ိန္၌ အရင္းအႏွီးလုပ္ဖုိ႔ရန္ႏွင့္ဝတ္စားဆင္ယင္ဖို႔ရန္ ေပးျခင္း၊ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္မႈ ျပဳေန ေသာအခါ အရင္းအႏွီးလုိလွ်င္ ထပ္မံ၍ ေပးျခင္း၊ ကုသုိလ္ျပဳဖုိ႔ရန္ ေပးျခင္း စသည္တည္း။)

အက်ဳိးရ။ ။ ဤသို႔ မိဘဝတ္ငါးပါးကို မပ်က္ရေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ေသာ မိဘသည္ လူအမ်ား၏ အခ်ီးအမြမ္းကုိ ခံရ၏။ သားသမီးတုိ႔က လိမၼာၾကလွ်င္ ထုိသားသမီးတို႔ အထံမွ စိတ္မခ်မ္းသာစရာ ေဘးအႏၲရာယ္ မျဖစ္ေတာ့။ သားသမီးတုိ႔ကို ႀကီးပြားေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္သည့္အတြက္မိမိလည္း ခ်မ္းသာ ရႊင္ပ်လ်က္ ရွိ၏။ သားသမီးတုိ႔ကို ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္းသည္ လိမၼာေသာ သားသမီးတုိ႔အထံမွ ႀကီးရင့္ေသာအခါ ျပန္၍ အေစာင့္အေရွာက္ကုိလည္း ခံရသျဖင့္ ဤဘဝ၌ပင္ လက္ေတြ႕ အက်ဳိးရႏုိင္ေပသည္။

ေဆာင္။ ။ မေကာင္းျမစ္တာ၊ ေကာင္းရာညႊန္လတ္၊ အတတ္သင္ေစ၊ ေပးေဝႏွီးရင္း၊ ထိမ္းျမားျခင္းလွ်င္၊ ဝတ္ငါးအင္၊ ဖခင္မယ္တုိ႔တာ။

ဗုဒၶဘာသာသင္ခန္းစာ ဆ႒မတန္းမွ ျပန္လည္တင္ျပပါသည္။