ေပထက္အကၡရာတင္ခန္း
မဟာေထရ္မ်ား ႀကိဳးစားေတာ္မူခဲ့ပံု
သီဟုိဠ္ကၽြန္း၀ယ္…(ပိတုရာဇာ ဟုလည္း ထင္ရွားေသာ) ၀႗ဂါမဏိမင္း စုိးစံစဥ္ တိႆမည္ေသာ ျဗာဟၼဏတစ္ေယာက္ က သူပုန္ထသည့္ျပင္ ေစာဠတုိင္းမွ ေက်းမင္းတုိ႔ကလည္း စစ္ဖက္လာၾက၏၊ တုိင္းသူျပည္သားတုိ႔သည္ အိမ္ေျခရာေျခ မတည္ႏုိင္ေအာင္ ရွိရကား သံဃာေတာ္မ်ား ဆြမ္းခဲယဥ္းစဥ္မွာပင္ စိတၱလပဗၺတေက်ာင္းတုိက္, မဟာ၀ိဟာရေက်ာင္းတုိက္ စသည္၌ သံုးႏွစ္ တုိင္တုိင္ စုေဆာင္းထားအပ္ေသာ ၀တၳဳကံ စပါးမ်ားကို ႂကက္ႀကီး မ်ားစြာ ဖ်က္ဆီးၾကသျဖင့္ တစ္ညဥ့္အတြင္း၌ပင္ ဖဲြမွ်သာ က်န္ေလေတာ့၏၊ ရဟႏၲာျဖစ္ၿပီးေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားစြာလည္း ပရိနိဗၺာန္ စံၾက၏၊ မ်ားစြာေသာ ရဟန္းတို႔သည္ ဇမၺဴဒိပ္ (အိႏိၵယ)ဘက္သုိ႔ ကူးေျပာင္း ေနထုိင္ၾကရေလသည္။
ထုိအခ်ိန္၌ ပိဋကက်မ္းစာမ်ားကုိ ေပထက္၌ မေရးၾကရေသး ေသာေၾကာင့္ ဇမၺဴဒိပ္သုိ႔ မကူးဘဲ ျဖစ္သလုိႏွင့္ ေနရစ္ခဲ့ၾကေသာ ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ မိမိတုိ႔ ႏႈတ္တက္ေဆာင္ထားေသာ ပါဠိေတာ္ ႏွင့္ အ႒ကထာမ်ားကုိ အလြန္ ပင္ပန္းစြာ ရြတ္အံေတာ္မူရွာၾကရ ေပသည္၊ တခ်ိဳ႕ ရက္မ်ား၌ကား ဆြမ္းကုိ မဆုိထားဘိ စားဖြယ္ရာ အာဟာရ တစ္စံုတစ္ရာကုိမွ် မရၾကရွာေခ်၊ သုိ႔ေသာ္ မရြတ္မအံလွ်င္ ပိဋကေတာ္မ်ား တိမ္းပါး ခၽြတ္ယြင္းမည္ စုိးေသာေၾကာင့္ ၀မ္းမီး ေဆာင္သျဖင့္ ပူေလာင္ေနေသာ ရင္ေပၚမွာ သဲအစုိမ်ား တင္ထား၍ ႀကိဳးစား ပမ္းစား ရြတ္အံေတာ္မူခဲ့ၾကပါသတဲ့။ ေပထက္အကၡရာတင္ျခင္း ထုိအျခင္းအရာကုိ ကုိယ္ေတြ႕ၾကံဳခဲ့ရေသာ မဟာေထရ္တုိ႔သည္ ေနာက္ေနာင္အခါ ပိဋကေတာ္မ်ားကုိ ႏႈတ္တက္ေဆာင္ႏုိင္ေလာက္ ေအာင္ ဉာဏ္အား ကုိယ္အား နည္းပါးၾကလိမ့္မည္ကုိ ေျမာ္ျမင္မိရကား ယခုလုိ ေဘးျဖစ္လာလွ်င္ ပိဋကေတာ္မ်ား တိမ္းပါးခၽြတ္ယြင္း မည့္အခ်က္ကုိ ေလးနက္စြာ စဥ္းစားေတာ္မူမိၾကသျဖင့္ သူပုန္ေဘး ၿငိမ္းေအး၍ ၀႗ဂါမဏိမင္း နန္းစံေသာအခါ အက်ိဳးအေၾကာင္းစံု ေျပာျပေတာ္မူကာ ထုိမင္း၏ အကူအညီျဖင့္ ပိဋကေတာ္မ်ားကုိ ေပ၌ ေရးသားခဲ့ၾကေပသည္။
မွတ္ခ်က္။ ။ ၿပီးခဲ့ေသာ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီး အတြင္း၌ မ်ားစြာေသာ စာသင္တုိက္ႀကီးမ်ား၀ယ္ သင္အံ ပုိ႔ခ်မႈ ရပ္စဲ ခဲ့ရပံုကုိ ေထာက္၍ ထုိအခ်ိန္၌ ထုိအရွင္ျမတ္တုိ႔ ပိဋကေဆာင္ခဲ့ၾက ပံုမွာ အလြန္ ၾကည္ညိဳထုိက္ပါေပသည္၊ ထုိအရွင္မ်ားသည္ ထုိ အခ်ိန္က ေပထက္အကၡရာ မတင္ခဲ့ပါမူ ယခုေလာက္ ၾကာလွ်င္ ပိဋကေတာ္မ်ား တိမ္းပါး ခၽြတ္ယြင္းေတာ့မည္မွာ ေသခ်ာသေလာက္ပင္ျဖစ္၏၊ ထုိအရွင္မ်ား၏ ေျမာ္ျမင္ေတာ္မူခ်က္မွာ ယခုေခတ္ ဘာသာ၀င္တုိင္း ေက်းဇူးဆပ္၍ မကုန္ႏုိင္ေလာက္ေသာ အခ်က္ပါေပတည္း။
သံဃာ့ရတနာခန္းနိဂံုး
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ညဥ့္အခါ၀ယ္ အေမွာင္ႀကီးကုိ လင္းေစေသာ လမင္းႏွင့္တူေတာ္ မူ၍ အရိယာသံဃာမ်ားကား လမင္း၏၀န္းက်င္၀ဲယာ၌ ထြန္းလင္း ေတာက္ပလ်က္ရွိၾကေသာ ၾကယ္တာရာမ်ားႏွင့္ တူေတာ္မူၾက၏၊ ဓမၼအစစ္အမွန္တုိ႔မွာ ဗုဒၶလမင္းမွ ထြန္းလင္းထြက္ ေပၚလာေသာ အေရာင္အ၀ါမ်ားႏွင့္ တူေတာ္မူပါေပသည္၊ လမင္း၀င္သြားေသာ အခါ ၾကယ္တာရာေရာင္ကုိသာ အားျပဳရေတာ့သကဲ့သုိ႔ ထုိ႔အတူ ဗုဒၶရွင္ေတာ္လရတနာႀကီး ကြယ္ပၿပီးရာ ယခုလုိအခါ၌ သံဃာ့ ရတနာ၀င္ အရွင္ျမတ္တုိ႔လည္း ယေန႔တုိင္ေအာင္ တရားအေရာင္ကုိ ထြန္းေျပာင္ေစေတာ္မူခဲ့ၾကသည္မွာ ေက်နပ္ဖြယ္ရာ ေက်းဇူး တင္ဖြယ္ရာႀကီးပါေပတည္း။
ထုိ႔ေၾကာင့္ပင္ ထုိသံဃာ့ရတနာ၀င္ အရွင္ျမတ္မ်ားကုိ ရည္စူး၍ “တံ သံဃံ သရဏံ ဂစၦာမိ-ထုိအရွိယာသံဃာေတာ္ကုိ ကုိးကြယ္ ဆည္းကပ္ပါ၏”ဟု ႏႈတ္ျဖင့္လည္း ရြတ္, စိတ္ကုိလည္း ၫြတ္ေစၿပီးလွ်င္ ထုိအရွင္ျမတ္မ်ား၏ သြားလမ္းကုိ ေျဖာင့္တန္းစြာ လုိက္ေနေသာ, လုိက္မည္ဟု ႀကိဳးစား၍ ေနေသာ အရိယာေလာင္း ပုထုဇဥ္ ရဟန္းေကာင္း သာမေဏေကာင္း မ်ားစြာတုိ႔ကုိ အေၾကာင္းအား ေလ်ာ္စြာ ထုိက္တန္သေလာက္ အာေပးခ်ီးေျမႇာက္ ေနၾကေသာ သူေတာ္စင္တုိ႔သည္ ယခုလက္ရွိ သာသနာကုိ အရာရာ အဘက္ ဘက္က နက္နက္နဲနဲ ေ၀ခဲြ စစ္ေဆးၾကဖုိ႔ရန္ တသီးတျခား တစ္ကန္႔ ကန္႔လုိေသာေၾကာင့္ ေပထက္အကၡရာ တင္ရာအခ်ိန္အထိ သံဃာ့ရတနာမ်ားကုိ ႐ုိေသစြာ သိမ္းခ်ဳပ္၍ နိဂံုးအုပ္ရာ၀ယ္ သံဃာ ကုိးကြယ္နည္းကုိလည္း အက်ဥ္းမွ် ျပပါဦးမည္။
သံဃာႏွင့္ အသင္းေကာင္းဥပမာ
“မည္သည့္ပုဂိၢဳလ္”ဟု သီးျခားသတ္မွတ္ျခင္း မရွိဘဲ သံဃာအားလံုး အေပၚ၌ စိတ္ေရာက္ႏုိင္၍ သံဃာကုိ ၾကည္ညိဳသူအတြက္ ပုဂိၢဳလ္တစ္ပါး ႏွစ္ပါးကစ၍ ရာေထာင္မ်ားစြာ အၾကည္ညိဳ ပ်က္စရာကုိ ေတြ႕ေနရေသာ္လည္း သံဃာၾကည္ညိဳမႈကား မပ်က္ႏုိင္ပါ၊ ဘုန္းႀကီးတုိ႔ကုိယ္တုိင္ သမၼဳတိသံဃာတြင္ ပါ၀င္ေနၾကရေသာ္လည္း အရိယာသံဃာေတာ္မ်ားကုိ ရည္စူး၍ “သံဃံ သရဏံ ဂစၦာမိ-သံဃာေတာ္ကုိ ကုိးကြယ္ပါ၏” ဟူေသာ သရဏဂံုကုိ တည္ေစရပါေသးသည္၊ ဤစကားျဖင့္ “သံဃံ သရဏံ ဂစၦာမိ” ဟူေသာ သရဏဂံု၌ ““သံဃံ””ဟု ဆုိလွ်င္ အရိယာျဖစ္ၿပီးေသာ သံဃာကုိ မွန္းလုိက္ပါဟု ဆုိလုိပါသည္။
ထင္ရွားေစပါဦးမည္၊ တုိင္းျပည္၏ ေကာင္းက်ိဳးကုိ လုိလား၍ ႀကိဳးစားေနေသာ “အသင္းႀကီးတစ္သင္း” ရွိေနသည္ဟု ဆုိၾကပါစုိ႔၊ ထုိအသင္း၌ ဦးစီးေခါင္းေဆာင္မ်ားလည္း လံုး၀အျပစ္ကင္းသူမ်ား ျဖစ္ခဲ့၏၊ ထုိအသင္း၏ နာမည္ေကာင္းမႈေၾကာင့္ အသင္း၀င္ေတြ တုိးပြားမ်ားျပားလာေလရာ အေတာ္ၾကာေသာ္ အသင္းသားထဲမွ မတရားသူအခ်ိဳ႕ ေပၚလာၾကေလ၏၊ သုိ႔ေသာ္ အသင္းႀကီး၏ မူလ ရည္ရြယ္ခ်က္ေကာင္းပံုႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားေကာင္းပံုတို႔ကုိ က်နစြာ နားလည္သူတုိ႔က ထုိအသင္းႀကီးကို အၾကည္ညိိဳမပ်က္ၾကေသး၊ ထုိအသင္းကုိ ယံုၾကည္ကုိးစား အားထားလ်က္ပင္ ရွိၾကေသး၏။
အေတာ္ၾကာလွ်င္ မတရားအသင္းသား ကုိယ္က်ိဳးရွာသမားေတြ ေပါမ်ားထင္ရွားလာ၏၊ အသင္း၏ ရည္ရြယ္ရင္းကုိ နားလည္သူတုိ႔က မတရားသူေတြ ကုိယ္က်ိဳးရွာသူေတြကုိ အလြန္ရြံရွာမုန္းတီးေသာ္လည္း အသင္းႀကီးကုိကား အျပစ္မျမင္ႏုိင္ေပ၊ သာ၍ ကာလ ၾကာေသာအခါ အသင္းသားထဲမွ လူေကာင္းဆုိလွ်င္ တစ္ေယာက္ တေလမွ် ရွာႏုိင္မွ ရေတာ့မည္၊ ထုိမွ်ေလာက္ အသင္းသားေတြ ယုတ္မာေနေသာ္လည္း အသင္းႀကီး၏ ရည္ရြယ္ရင္းကို နားလည္သူ အတြက္မွာ အသင္းႀကီးကုိ အၾကည္ညိဳ မပ်က္ရက္ေခ်။
သံဃာေတာ္မ်ား စီတန္းႂကြ
တခ်ိဳ႕စာသင္တုိက္၌ တစ္ရံတစ္ခါ သံဃာကုန္ လွဴဒါန္းဖြယ္ ရွိ၍ စီတန္း ႂကြသြားသည္ကုိ ျမင္ဖူးၾကပါလိမ့္မည္၊ ထုိအခါ ျမင္ရသူ လူအမ်ား၏ စိတ္၀ယ္ လြန္စြာ ၾကည္ညိဳၾကမည္မွာ အထူးစဥ္းစားဖြယ္ရာ မလုိပါ၊ ဘုန္းႀကီးကုိယ္တုိင္ ၿငိမ္သက္စြာ ႂကြေတာ္မူေသာ ထုိ သံဃာ့အတန္းႀကီးကုိ ၾကည့္၍ ပီတိ ေသာမနႆ (ႏွစ္သက္ ၀မ္းေျမာက္ျခင္း) ျဖစ္ရ႐ံုမက ဗုဒၶ၏ လက္ထက္ေတာ္က အရိယာ သံဃာေတာ္အတန္းႀကီးကုိ ေမွ်ာ္မွန္းစိတ္ကူးကာ ရင္ထဲ၌ ဆုိ႔မတတ္ ျဖစ္ဖူးပါသည္၊ ထုိဆုိ႔ျခင္းလည္း ပီတိပ်ိဳ႕လ်က္ ဆုိ႔ျခင္းျဖစ္ရကား ေကာင္းေသာ ဆုိ႔ျခင္းသာတည္း၊ ထုိသုိ႔ ၾကည္ညိဳႏွစ္သက္ရာ၌ ပုဂိၢဳလ္တစ္ပါးပါးအတြက္ ႏွစ္သက္ျခင္း မဟုတ္ပါ၊ သံဃာအားလံုး အေပၚမွာ အာ႐ံုေရာက္ေနေသာ ႏွစ္သက္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။
တုိက္တြန္းခ်က္။ ။ ယခုကာလ “သံဃိကဆြမ္းေလာင္း, သံဃာအကုန္ ဆြမ္းကပ္” စေသာ ကိစၥမ်ား၌ သံဃာ့အေပၚမွာ စိတ္အာ႐ံုေရာက္ေအာင္ သတိျပဳသင့္ၾကပါသည္၊ သံဃာေတာ္မ်ားကလည္း အလွဴ႕ရွင္မ်ား၏ သဒၶါတရားကုိ ေစာင့္ ေရွာက္ေသာအားျဖင့္ သံဃာ့အစည္းအ႐ံုးကိစၥ ဟူသမွ်၀ယ္ အထူး ဣေႁႏၵရသင့္ၾကပါသည္။
သံဃာမွန္း၍ လွဴဒါန္း
ျပခဲ့ေသာ အစီအစဥ္ျဖင့္ သံဃာ့အေပၚမွာ စိတ္အာ႐ံု ေရာက္ႏုိင္ၾကပါမူ တစ္က်ပ္တန္ပစၥည္းပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း သံဃိကဒါန ျဖစ္ႏုိင္၏၊ သံဃာကုိ အမွန္ၾကည္ညိဳသူတုိ႔ကလည္း လွဴစရာရွိလွ်င္ သံဃာကုိ ရည္မွန္း၍ လွဴဒါန္းမည္သာတည္း၊ ထင္ရွားေစအံ့၊ ျပခဲ့ေသာ အသင္းႀကီးကုိ ရည္မွန္း၍ ေငြတစ္က်ပ္ လွဴဒါန္းရာ၌ ထုိေငြတစ္က်ပ္သည္ အသင္း ကိစၥ စပ္ဆုိင္ရာ၌သာ သံုးစဲြခြင့္ရ၏၊ အသင္း၀င္တစ္ေယာက္၏ ကုိယ္ေရးကုိယ္တာအတြက္ သံုးစဲြခြင့္ မရ၊ ထုိသုိ႔ သံုးစဲြခြင့္မရဘဲ အေခ်ာင္သံုးစဲြလွ်င္ ထုိေငြတစ္က်ပ္ကုိ အသင္းမွ ခုိးယူသံုးစဲြရာ ေရာက္သျဖင့္ ထိုသူ႕အတြက္ အပင္းျဖစ္ရေတာ့သကဲ့သုိ႔ ထုိ႔အတူ သံဃိကလွဴဒါန္းအပ္ေသာ တစ္က်ပ္တန္ပစၥည္းသည္ သံဃာေတာ္ အားလံုးႏွင့္ဆုိင္၍ သာသနာေရး၌သာ သံုးစဲြခြင့္ ရ၏၊ သာသနာေရး မဟုတ္ေသာ ကိစၥ၌ သံုးစဲြမိလွ်င္ ထုိသူ႕အတြက္ အပင္းထက္ပင္ အျပစ္မ်ားေသး၏။
ဗုဒၶရွင္ေတာ္ သံဃာကုိၫႊန္းပံု
မိေထြးေတာ္ ေဂါတမီသည္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္ကုိ သကၤန္းလွဴလုိ၍ ရက္ကန္းသည္ေတာ္မ်ားကုိ သီးျခား အမိန္႔ေပးကာ တစ္ခါတစ္ခါလည္း ကုိယ္တုိင္ ၀င္၍ မိမိ၏လက္ျဖင့္ ျပဳရာေရာက္ေအာင္ ရက္ကန္း လက္ခတ္ကုိ ဆဲြကုိင္၍ ရက္ေသး၏၊ ထုိသကၤန္းၿပီး၍ ဗုဒၶအား အလွဴ လာေသာအခါ ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္ ““သံေဃ ေဂါတမီ ေဒဟိ၊ သံေဃ ေတ ဒိေႏၷ အဟေၪၥ၀ ပူဇိေတာ ဘ၀ိႆာမိ သံေဃာ စ-ေဂါတမီ သံဃာအား လွဴလုိက္ေလာ့၊ သံဃာအား လွဴလွ်င္ ငါ့အားလည္း ပူေဇာ္ရာ ေရာက္ေပလိမ့္မည္””ဟု မိန္႔ေတာ္မူသည္။
ဒုႆီလလည္း သံဃာ
အာနႏၵာ… အနာဂတ္ကာလ၌ ရဟန္းတုိ႔၏ အႏြယ္ကုိ ဖ်က္ဆီးတတ္, သကၤန္း ကို လည္ပင္းပတ္႐ံုသာ ပတ္ထားကုန္ေသာ ဒုႆီလရဟန္းတုိ႔ ျဖစ္ေပၚၾကလိမ့္မည္၊ ထုိဒုႆီလတုိ႔၌ လွဴေသာအခါ သံဃာကုိ မွန္း၍ လွဴဒါန္းႏုိင္ပါမူ မေရမတြက္ႏုိင္ေအာင္ အက်ဳိးေပးႏုိင္၏ဟု ငါဘုရား ေဟာေတာ္မူသည္။ [ဥပရိပဏၰာသ၊ ဒကိၡဏ၀ိဘဂၤသုတ္ ပါဠိေတာ္။]
သံဃာကုိ ကုိးကြယ္ပံု
မိမိဒါနကို သံဃာအားလံုးေရာက္ေအာင္ စိတ္ထားျခင္းသည္ သံဃာကုိ အားကုိးျခင္း ျဖစ္၏၊ မက်န္းမမာျခင္း စေသာ ဒုကၡေရာက္ေသာအခါ သံဃာ အားလံုး၏ တရားေတာ္ကုိ နာျခင္းသည္ ထုိဒုကၡကုိ သံဃာျဖင့္ ကြယ္ျခင္း မည္၏၊ ထုိကဲ့သုိ႔ သံဃာ့အေပၚ စိတ္မေရာက္ႏုိင္ေသာ အလွဴဒါနျပဳရာအခါ, ႐ုိေသရာအခါတုိ႔၌ကား ထုိပုဂိၢဳလ္၏ သီလ သမာဓိ ပညာဂုဏ္ကုိ အာ႐ံုျပဳ၍ ႐ုိေသသင့္, လွဴဒါန္းသင့္ပါသည္၊ ဒုကၡမၾကံဳမီ ထုိပုဂိၢဳလ္ကုိ အားကုိး၍ ဒုကၡၾကံဳလာလွ်င္ ထုိပုဂိၢဳလ္၏ တရားကုိ လုိက္နာေသာအားျဖင့္ ထုိဒုကၡကုိ ကာကြယ္သင့္ၾကေပ သည္၊ ထုိသုိ႔ အားကုိးရာမရေသာ ပုဂိၢဳလ္မ်ားကိုကား သံဃာကုိ ရည္မွန္း၍ လွဴဒါန္းကုိးကြယ္ျခင္းသာလွ်င္ အျပစ္ကင္း၍ ထုိက္သင့္ ေသာ အက်ိဳးကုိ ရေစႏုိင္ေပလိမ့္မည္၊ အခ်ဳပ္မွာ-သီလစေသာ ဂုဏ္မရွိဘဲ ကုိးကြယ္ျခင္းသည္ သရဏဂံုႏွင့္ဆုိင္ေသာ ကုိးကြယ္ျခင္း မဟုတ္၊ သီလစေသာ ဂုဏ္ကုိ အေၾကာင္းျပဳ၍ ကုိးကြယ္မွ သရဏဂံုင့္ဆုိင္ေသာ ကုိးကြယ္ျခင္းဟု မွတ္ပါ။
သံဃာ့ရတနာခန္းၿပီးၿပီ။