အားလံုးအက်င့္မ်ား ဗုဒၶတၳစရိယာခ်ည္း
ဗုဒၶအေလာင္းေတာ္သည္ ဒါနပါရမီ စသည္ျဖင့္ ေလာဘစေသာ စိတ္ညစ္ စိတ္ယုတ္ေတြကုိ ပယ္႐ံုသာ မကေသးပါ၊ သစၥာပါရမီျဖင့္ မဟုတ္မတရား မုသားေျပာဆုိမႈကုိ လည္းေကာင္း, ၀ီရိယပါရမီျဖင့္ ပ်င္းရိထုိင္းမႈိင္းမႈကုိလည္းေကာင္း ပယ္ရွားေတာ္မူေသး၏၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ အေလာင္းေတာ္ျမတ္၏ တစ္ကုိယ္လံုးသည္ ဖ်တ္လတ္ သြက္လက္ ထက္ျမက္လ်င္ျမန္ေသာ ၀ီရိယတံုးႀကီးလည္း ျဖစ္ေတာ္မူေန၏၊ မိမိကုိယ္ျဖင့္ ျပဳလုပ္ႏုိင္ေသာ အရာကိုသာ ေျပာဆုိ တတ္သျဖင့္ အမ်ား၏ ယံုၾကည္စရာ သစၥာတံုးလည္း ျဖစ္ေနေပသည္။
ထုိသုိ႔ ေလာဘစေသာ စိတ္ေလ စိတ္မႊား စိတ္ညစ္မ်ားကို ဒါနပါရမီ စသည္ျဖင့္ ပယ္ရွားေတာ္မူေလ့ရွိရကား စိတ္ဓာတ္ေတာ္ အစဥ္လည္း ခ႐ုသင္းကုိ ပြတ္ထားသကဲ့သုိ႔ ျဖဴစင္လွေပသည္၊ ဟဤေနရာ၀ယ္ ဘုရားမျဖစ္ေသးေသာ အေလာင္းေတာ္ျမတ္၏ စိတ္ဓာတ္ကုိ မွန္း၍ ၾကည့္လုိက္ၾကပါကုန္၊“ ထုိသုိ႔ ျပဳက်င့္ေတာ္ မူျခင္းသည္ တစ္ဘ၀ တစ္ခါ ခံစား စံစားဖုိ႔ရာလည္း မဟုတ္, ေနာက္ေနာက္ဘ၀၌ လူ နတ္ စည္းစိမ္ျဖင့္ ၿမိန္ၿမိန္ႀကီး ေနလုိ၍လည္း မဟုတ္၊ သတၱ၀ါတုိ႔အား အမွန္ဆံုးတရားကုိ ေဟာျပလုိေသာေၾကာင့္ ကုိယ္ေတာ္တုိင္ အထက္ျမက္ဆံုး အသိဉာဏ္ကုိ ရဖုိ႔ရာ ႀကိဳးစား ေတာ္မူျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ေခတ္ပညာရွိမ်ား ဆရာ့ထက္သာပံု
ယခုေခတ္သည္ ေလာကီပညာကုိ အထူးလုိက္စားေသာေခတ္ ျဖစ္၏၊ ထုိသုိ႔ လုိက္စားသည့္အားေလ်ာ္စြာ တုိင္းျပည္အရပ္ရပ္၌ ေလာကဓာတ္ပညာ၀ယ္ သူ႕ထက္သူ လူစြမ္းေကာင္းေတြ မ်ားစြာ ထြန္းကားေပ၏၊ ထုိသူတုိ႔သည္ အေျခခံပညာမ်ားကုိ ထုိထုိဆရာ့ အထံမွ သင္ယူစဥ္အခါက မူလတန္းမွစ၍ တစ္တန္းထက္တစ္တန္း တစ္ဆင့္ထက္ တစ္ဆင့္ အသိဉာဏ္ရင့္ကာ ဆရာနည္းခံ၍ ရႏုိင္ ေသာ တပည့္ ပညာမ်ား ကုန္ဆံုးၿပီးေသာအခါ မိမိကုိယ္တုိင္ ထုိးထြင္းဉာဏ္ျဖင့္ တုိးတက္ၾကံစည္ျပန္ရာ သဘာ၀ဓမၼဆုိင္ရာ, ေလာကဓာတ္ဆုိင္ရာ၀ယ္ တပည့္တုန္းက ပညာႏွင့္ လံုးလံုးမတူေသာ သုိ႔မဟုတ္ အဆင့္အတန္းကြာျခားေသာ အသိအျမင္တုိ႔ကုိ ရၾက၍ တခ်ိဳ႕က ေလယာဥ္ပ်ံ, တခ်ိဳ႕က ၀ုိင္ယာလက္, တခ်ိဳ႕က အသံဖမ္းစက္, တခ်ိဳ႕က အဏုျမဴဗံုး စသည္ျဖင့္ မီးခုိးမဆံုးမုိးမဆံုး ေအာင္ အထူးအဆန္း အံ့မခန္းေတြ ျပဳလုပ္ျပသႏုိင္ၾကေပသည္၊ ထုိကဲ့သုိ႔ ေခတ္ပညာရွိမ်ား အသိဉာဏ္ ထက္ျမက္မႈ (အၾကံ ေကာင္းမႈ)သည္ ယခုတစ္ဘ၀မွ လတ္တေလာ ႀကိဳးစား၍ ျဖစ္ျခင္း မဟုတ္၊ ေရွးေရွးဘ၀ကပင္ ဉာဏ္ပညာ ထက္ျမက္ေအာင္ ကုသုိလ္ ေကာင္းမႈကုိ ျပဳခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္သာ အမိ၀မ္း၀ယ္ ႏုႏုနယ္နယ္က စ၍ ဉာဏ္ႀကီးေစႏုိင္ေသာ မ်ိဳးေစ့ဓာတ္မ်ား စဲြကပ္ပါလာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။